Masz problemy z paznokciami? Wypadają Ci włosy? Często się przeziębiasz? Masz problem z długo gojącymi się ranami? Może Twoja tarczyca nie działa najlepiej? A może masz problem z odczuwaniem smaku i zapachu? Wszystko to może wskazywać na niedobór cynku, dlatego zachęcam do przeczytania tego artykułu, żeby dowiedzieć się nieco więcej na ten temat.
Cynk jest bardzo ważnym pierwiastkiem dla naszego organizmu. Jest jednym z niezbędnych mikroelementów. Pełni mnóstwo różnych funkcji. Cynk to:
1. Składnik ponad 300 enzymów (m.in. polimeraz DNA i RNA, dysmutazy ponadtlenkowej, anhydrazy węglanowej).
2. Składnik białek i hormonów.
3. Silny przeciwutleniacz, wiąże się z wolnymi rodnikami i neutralizuje je.
4. Wpływa za wydzielanie hormonów (insuliny, testosteronu, tyroksyny).
5. Niezbędny do ekspresji genów, syntezy białek i kwasów nukleinowych.
6. Konieczny do przemiany białek, tłuszczów i węglowodanów.
7. Bierze udział w przemianach energetycznych.
8. Odpowiada za utrzymanie stabilności błon komórkowych i czynności gruczołów płciowych.
9. Uczestniczy w kształtowaniu obrony immunologicznej organizmu, chroni nas przed infekcjami, głównie bakteryjnymi i grzybiczymi. Uczestniczy w powstawaniu limfocytów T.
10. Bierze udział w przemianie witaminy A, syntezie hemu i metabolizmie alkoholu.
11. Wpływa na odczuwanie smaku i zapachu.
12. Bierze udział w syntezie neurotransmiterów adrenaliny, noradrenaliny, dopaminy.
13. Ma działanie przeciwnowotworowe.
14. Potrzebny do prawidłowej konwersji hormonów tarczycy i produkcji TSH.
15. Konieczny do prawidłowego rozwoju mózgu i funkcji centralnego układu nerwowego, poprawia sprawność intelektualną.
16. Poprawia jakość spermy oraz ruchliwość plemników.
17. Pomaga zachować zdrowe kości, skórę, włosy oraz paznokcie.
18. Pomaga przy odtruwaniu po zatruciu metalami, np. kadmem czy ołowiem.
19. Wspomaga dobry sen, działa uspokajająco.
Cynk jest niezbędny do prawidłowej pracy tarczycy. Jest potrzebny do produkcji TSH, a jego niedobór zaburza konwersję T4 do aktywnej T3 i przyczynia się do spowolnionego metabolizmu białek. Przy jego niedoborze podnoszą się przeciwciała ATPO i ATG. Wchodzi w skład białek receptorowych trójjodotyroniny, a więc jego niedobór wpływa na obniżone stężenie hormonów tarczycy, a co się z tym wiąże spada spoczynkowe tempo przemiany materii. Razem z selenem uczestniczy w metabolizmie hormonów tarczycy. Dodatkowo hormony tarczycy wpływają na metabolizm cynku, wpływając na jego wchłanianie i wydalanie. W przeprowadzonych badaniach suplementacja cynkiem wykazywała korzystny wpływ na poziom hormonów tarczycy, szczególnie całkowitą T3.
Cynk wpływa na układ renina-angiotensyna-aldosteron oraz sympatyczny układ nerwowy przez co może wykazywać działanie hipotensyjne. Badania wykazały znaczne zmniejszenie skurczowego i rozkurczowego ciśnienia krwi po suplementacji cynku, więc może być przydatny u osób zmagających się z nadciśnieniem tętniczym.
Cynk jest potrzebny do prawidłowego funkcjonowania skóry, gojenia się ran, regulacji wydzielania sebum, zmniejszania stanu zapalnego i prawidłowej pracy układu odpornościowego oraz hormonalnego (blokuje DHT, co zmniejsza wpływ hormonów na skórę). Zabija bakterie powodujące trądzik, a także jest silnym przeciwutleniaczem. Często osoby mające problemy skórne i trądzik mają niższy poziom cynku. Wykazano, że stan skóry trądzikowej poprawia się po suplementacji cynkiem u pacjentów z niedoborem. Wspomaga produkcję kolagenu, co opóźnia procesy starzenia się skóry. Działa leczniczo na żylaki, owrzodzenia i choroby skórne. Utrzymuje odporność skóry na infekcje. Ponadto poprawia wygląd i koloryt skóry, ma wpływ na proces jej regeneracji. Niedobór cynku powoduje m.in. niedokrwistość, złe gojenie się ran, zmiany skórne i zapalenia skóry.
Cynk wpływa na prawidłowe wydzielanie insuliny przez trzustkę oraz pełni ważną rolę w jej syntezie, przechowywaniu i uwalnianiu. Jego niedobór związany jest z opornością na insulinę i nieprawidłową tolerancją glukozy. Badania wykazały, że obniża on poziom glukozy na czczo (o ok. 18 mg/dl), glukozy po 2h (o ok. 35mg/dl) oraz poziom hemoglobiny glikowanej (o ok. 0,54%). Może znaleźć zastosowanie w insulinooporności i cukrzycy.
Zawartość cynku w organizmie wynosi średnio 1,4–2,3 g. Znajduje się on w każdej tkance naszego organizmu, a w największych ilościach przede wszystkim w mięśniach szkieletowych i kościach, ale także wątrobie i osoczu. Jego absorpcja zachodzi głównie w jelicie cienkim dzięki białkom, które go przenoszą. Wchłanianie z przewodu pokarmowego kształtuje się na poziomie 10–40%. Kwas szczawiowy, niektóre frakcje błonnika, konkurencyjne składniki mineralne (miedź, żelazo) i zbyt duża ilość kwasu fitynowego mogą je utrudniać. Z kolei białko zwierzęce, niektóre aminokwasy i kwas cytrynowy zwiększają jego wchłanianie. Za regulację poziomu cynku w organizmie odpowiada metalotioneina, białko wytwarzane w śluzówce jelita pod wpływem czynników hormonalnych.
Dziennie zapotrzebowanie na cynk u osób dorosłych, bez niedoborów i z przeciętną aktywnością fizyczną wynosi ok. 10-20 mg. Nie jest on magazynowany w ustroju, dlatego konieczne jest jego codzienne uzupełnianie z dietą.
Wśród produktów zawierających cynk wyróżniamy:
1. Mięso np. wołowina, wątróbka kurczak,
2. Ryby,
3. Owoce morza, np. ostrygi, krewetki,
4. Jajka,
5. Sery,
6. Orzechy np. włoskie, brazylijskie, nerkowce, migdały
7. Pestki dyni i słonecznika,
8. Kakao,
9. Rośliny strączkowe,
10. Kasza gryczana,
11. Warzywa jak np. czosnek, cebula,
12. Gorzka czekolada.
Należy także pamiętać, że cynk lepiej jest wchłaniany z produktów zwierzęcych niż roślinnych, dlatego na jego niedobory szczególnie są narażeni wegetarianie i weganie, którzy źle komponują swoją dietę. Gorsza przyswajalność z roślin wynika z obecności fitynianów, szczawianów i błonnika.
1. Zmiany skórne,
2. Utrudnione gojenie się ran,
3. Wypadanie włosów,
4. Cienkie, łamliwe paznokcie,
5. Biegunki,
6. Utrata apetytu,
7. Zahamowanie wzrostu,
8. Pogorszenie odporności,
9. Kurza ślepota,
10. Hipogonadyzm i niedorozwój płciowy u chłopców,
11. Zaburzenia węchu i odczuwania smaku,
12. Atrofia grasicy i węzłów chłonnych,
13. Spadek libido,
14. Zmęczenie,
15. Depresja,
16. Bezpłodność.
Niedobór cynku może być jednym z czynników prowadzących do rozwoju choroby Alzheimera, cukrzycy, osteoporozy, bezpłodności i schorzeń reumatycznych. Regularne zażywanie niektórych leków w tym tabletek antykoncepcyjnych, a także picie alkoholu powoduje obniżenie poziomu cynku w organizmie człowieka.
Nadmiar cynku występuje bardzo rzadko, a jeśli już, to jest to spowodowane zazwyczaj nadmierną suplementacją. Może to doprowadzić do pogorszenia się odpowiedzi immunologicznej organizmu, zmniejszenia poziomu HDL we krwi oraz zaburzeń w przyswajaniu i metabolizmie miedzi i żelaza. W przypadku przedawkowania mogą pojawić się następujące objawy:
1. Wymioty,
2. Biegunki,
3. Bóle brzucha,
4. Utrata apetytu,
5. Bóle głowy,
6. Odczuwanie niepokoju.
Poziom cynku można zbadać za pomocą zwykłego pobrania krwi. Nie będzie to ilość komórkowa (ilość cynku w komórce), ale ilość we krwi. Jednak wynik ten może być bardzo przydatną wskazówką. Dobrą metodą też jest zbadanie poziomu fosfatazy alkalicznej. Jeśli będzie wynosiła ona poniżej 70 U/l, to wskazuje to na niedobory cynku. Innym sposobem jest też analiza pierwiastkowa włosa.
Zawsze to podkreślam, że w pierwszej kolejności trzeba postawić na dobrze skomponowaną dietę i naturalne produkty. W taki sposób cynk, jak i w ogóle wszystkie witaminy i minerały, najlepiej się przyswajają. A jak widać wyżej, w cynk bogatych jest naprawdę wiele produktów. Jednak w niektórych przypadkach może być potrzebna suplementacja, np. Hashimoto, nadciśnienie. Tutaj warto postawić na cynk w formie chelatu, cytrynianu, glukonianu, pikolinianu lub octanu. Dawka zależy od tego jak duże są niedobory, ale zazwyczaj poleca się ok. 15-30mg. Należy także pamiętać, że przy długiej suplementacji cynku mogą wystąpić niedobory miedzi. W organizmie te dwa pierwiastki konkurują ze sobą – są antagonistami. Niedobór miedzi objawia się m.in. anemią, zaburzeniami równowagi, zmęczeniem i bólami głowy. Wtedy można rozważyć suplementację miedzi – na każde 15mg cynku w formie chelatu przypada 1mg miedzi.
Ten kurs to taki przepis, receptura, która pokaże Ci, jak poradzić sobie z niedoczynnością tarczycy i Hashimoto. Naturalnie zadbać o Twoją tarczycę i układ odpornościowy. Dzięki przerobieniu kursu zobaczysz, jakie badania warto zrobić. Nauczysz się je czytać, będziesz wiedziała co i w jakich ilościach włączyć do diety, co suplementować. Nie czekaj z założonymi rękami. Weź swoje zdrowie w swoje ręce.
Nauczysz się odpowiednio odżywiać swój organizmu pod względem witaminowo-mineralnym. Dzięki temu zmniejszysz wszystkie negatywne objawy, które Ci towarzyszą. Dowiesz się, o jakie witaminy i składniki mineralne zadbać. Czy można je dostarczyć z dietą, czy trzeba suplementować? Jeśli suplementować, to które suplementy są warte uwagi, a na które szkoda pieniędzy? W kursie szczegółowo omawiam rolę witamin i składników mineralnych w niedoczynności tarczycy i Hashimoto. Dostaniesz mnóstwo wiedzy połączonej z praktycznymi wskazówki, które będziesz mogła zastosować w życiu codziennym i poprawić swój stan zdrowia.
Nazywam się Marta. Jestem dietetykiem i psychodietetykiem. Jako dietetyk specjalizuję się w pracy z kobietami z różnego rodzaju problemami hormonalnymi, jak np. zaburzenia miesiączkowania, problemy z płodnością, PCOS, niedoczynność tarczycy, Hashimoto, insulinooporność, problemy z nadwagą i otyłością. Jako psychodietetyk naprawiam relację z jedzeniem i własnym ciałem. Pracuję z kobietami, które zmagają się z kompulsywnym objadaniem, zajadaniem emocji, stresu, objadaniem słodyczami.
Udało Ci się połączyć ze mną przez sieci społecznościowe?
Wszystkie treści zamieszczane na tym blogu służą celom wyłącznie edukacyjnym i nie zastąpią profesjonalnej porady lekarskiej. Autorka nie ponosi odpowiedzialności za sposób wykorzystywania informacji zawartych na stronie. Treści na blogu są moją pracą autorską. Zabraniam kopiowania ich w całości i we fragmentach bez odpowiedniej zgody i podania źródła. Na podstawie Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 nr 24 poz. 83).
