Nadczynność tarczycy – diagnostyka, przyczyny, objawy, postępowanie dietetyczne

Nadczynność tarczycy – diagnostyka, przyczyny, objawy, postępowanie dietetyczne. W Internecie mnóstwo jest informacji o niedoczynności tarczycy i Hashimoto. Niestety jest to plaga naszych czasów i większość moich pacjentów boryka się z takimi problemami. Jednak są też osoby, które cierpią na nadczynność tarczycy i mimo że występuje ona rzadziej, to często te osoby czują się pomijane ze względu na małą ilość artykułów czy rzetelnych informacji na ten temat. W związku z tym dziś na blogu o nadczynności tarczycy.

Nadczynność tarczycy – diagnostyka, przyczyny, objawy, postępowanie dietetyczne

Jak wiemy tarczyca ma ogromny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu i innych organów. Nadczynność tarczycy dużo rzadziej występuje niż niedoczynność tarczycy. Przy nadczynności ilość produkowanych hormonów jest zbyt duża w stosunku do potrzeb, podnosi się wskaźnik metaboliczny organizmu i mamy do czynienia z przeważającą ilością procesów katabolicznych, czyli rozpadu nad procesami anabolicznymi, czyli budowy. Powoduje to, że przyspiesza tempo przemiany materii i następuje szybsze spalanie białek, tłuszczów i węglowodanów. Wzrasta aktywność w czynnościach umysłowych i fizjologicznych. Ludzie z nadczynnością tarczycy często mówią szybciej niż zwykle, szybciej oddychają i wykazują większą aktywność ruchową.

O tym, jakie badania warto zrobić, żeby sprawdzić, jak działa nasz tarczyca pisałam tutaj.

A jakie wyniki wskazują, że mamy nadczynność i jak je odczytać?

  • Eutyroza, tarczyca działa prawidłowo – TSH, FT3 i FT4 w normie
  • Subkliniczna nadczynność tarczycy – TSH nieznacznie zmniejszone, FT3 i FT4 w normie
  • pierwotna nadczynność – TSH niskie, FT3 i FT4 wysokie
  • wtórna nadczynność – TSH w normie lub wysokie, FT3 i FT4 wysokie

Oczywiście, zaleca się również zrobienie USG tarczycy, żeby zobaczyć, jak ona wygląda.

Jakie są objawy nadczynności tarczycy?

1. Niekontrolowany spadek wagi – zazwyczaj są to bardzo szczupłe osoby, a utrata wagi następuje nawet, gdy nie obniżono ilości jedzenia
2. Drażliwość, nerwowość, wahania nastrojów, uczucie niepokoju, zaburzenia koncentracji
3. Drżenie rąk
4. Kołatanie i przyspieszona akcja serca, zaburzenia rytmu serca
5. Nadwrażliwość na ciepło, nietolerancja ciepła
6. Uczucie gorąca pomimo chłodu
7. Nadmierne pocenie się
8. Bóle stawów, osłabienie mięśni
9. Nieregularne, skąpe miesiączki
10. Biegunki
11. Łzawienie
12. Wola
13. Problemy skórne
14. Czerwone, swędzące plamy na podudziach i stopach
15. Nogi nad kostkami bywają mocno opuchnięte
16. Swędząca skóra
17. Rzadkie, cienkie, sztywne włosy
18. Łamliwe paznokcie
19. Problemy ze snem
20. Wzrost apetytu
Osoby z nadczynnością tarczycy bardzo często charakteryzują się opuchniętą twarzą. Mają opuchnięte, podkrążone oczy – tzw. wytrzeszcz oczu. U takich osób również obserwuje się podwyższoną temperaturę ciała.

Jakie są przyczyny nadczynności tarczycy?

1. Czynniki środowiskowe np. stres, związki chemiczne
2. Leki dietetyczne np. zawierające amfetaminę, które przyspieszają metabolizm jednocześnie hamując apetyt
3. Zła dieta, nieodpowiedni sposób odżywiania się i styl życia
4. Guzki toksyczne (produkujące hormony), a dokładniej obecność autonomicznej tkanki tarczycowej (produkującej hormony)
5. Zapalenie tarczycy – w 80% najczęściej jest to choroba Graves-Basedowa
6. Nadczynność indukowana jodem – najczęściej u osób starszych, jako następstwo zwiększonego przyjmowania jodu pochodzącego z leków lub suplementów diety
7. Nadwyżka TSH w przysadce mózgowej lub ciążowa choroba trofoblastyczna
8. Choroby przysadki lub inne choroby
9. Przedawkowanie syntetycznej tyroksyny
10. Predyspozycje genetyczne

Nadczynność tarczycy występuje dużo rzadziej niż niedoczynność, w wyniku czego przeprowadzono mniej badań na temat samej choroby i sposobów jej leczenia.

Jak wygląda leczenie tradycyjne?

1. Leki przytarczycowe – hamujące produkcję hormonów tarczycowych poprzez hamowanie jodowania tyrozyny, czyli mówiąc prościej blokują łączenie się tyrozyny z jodem i nie dopuszczają do tworzenia się hormonów. Są to tzw. tyreostatyki np. Thyrozol, Metizol. Łagodzą objawy nadczynności, blokują konwersję T4 do T3. Leki te nie powinny być stosowane przez kobiety w ciąży lub karmiące piersią.
2. Zabieg chirurgiczny – może polegać na usunięciu całego lub części gruczołu tarczycowego, a potem konieczność stałego przyjmowania hormonalnej terapii zastępczej. Zazwyczaj zabieg jest stosowany, gdy inne metody leczenia nie pomagają.
3. Leczenie za pomocą jodu promieniotwórczego – niszczy fragmenty tkanki tarczycowej. Podawany przez pewien okres czasu ma na celu usunięcie odpowiedniej ilości tkanki tarczycowej w celu zmniejszenia nadczynności i doprowadzenia do eutyreozy. Uważa się, że jod podawany w bezpiecznych dawkach jest dobrze tolerowany przez pacjentów i nie stanowi zagrożenia. Metoda ta nie może być stosowana u kobiet w ciąży i karmiących piersią.

Choroba Gravesa-Basedowa

Jednak to nie wszystko. W większości przypadków nadczynność to też zapalenie Gravesa-Basedowa, a więc choroba autoimmunologiczna.

Odżywianie w nadczynności tarczycy

1. Należy unikać wszelkich składników zwiększających produkcję adrenaliny, a co z tym idzie wywołujących pobudzenie np. cukier i pokarmy o dużej zawartości cukru, kofeina, palenie tytoniu, guarana, johimbina.
2. Wykluczenie z diety cukru, przetworzonej i gotowej żywności, przemysłowo produkowanych olejów roślinnych, produktów mlecznych i zbożowych (gluten), warzyw strączkowych, chemii
3. Zadbanie o jelita – ograniczenie do minimum leków, NLPZ, antybiotyków, a dostarczenie dobrych bakterii w postaci probiotyków i kiszonek.
4. Unikanie potraw nadmiernie obciążających układ pokarmowy, np. wzdymających.
5. Wyrównanie niedoborów pokarmowych, najlepiej na podstawie wyników badań.
6. Wykluczenie różnych alergenów.
7. Dostosowanie odpowiedniej ilości kalorii w diecie, dodatkowo często dobrze się tutaj sprawdza obniżenie ilości węglowodanów, a zwiększenie ilości tłuszczy. Dieta powinna być wysokokaloryczna (często o 15-25% kcal więcej). Lepiej jeść częściej niewielkie posiłki. Nie należy przesadzać z białkiem, ponieważ dodatkowo przyspiesza metabolizm. Nie powinno się też wprowadzać restrykcji kalorycznych.

8. Wyrównanie poziomu glukozy we krwi, aby był w miarę stabilny

Często nadczynność występuję w połączeniu z insulinoopornością. Nie powinno się tu spożywać cukru, soków owocowych, słodyczy oraz należy unikać ogólnie dużej ilości węglowodanów. Ładunek glikemiczny posiłku będzie obniżało dodanie białka oraz tłuszczy. Glukoza rośnie również pod wpływem stresu, czyli trzeba nauczyć sobie z nim radzić. Dodatkowo warto wesprzeć gospodarkę cukrową takimi suplementami jak berberyna, cynamon, ALA czy morwa biała.

9. Ograniczenie estrogenów środowiskowych, czyli plastikowych butelek (bisfenole), mięsa hodowlanego.
10. Ograniczenie toksyn.

11. Goitrogeny

Nie trzeba z nimi uważać tak bardzo, jak przy niedoczynności tarczycy, a czasami można nawet włączyć ich trochę więcej do diety. Często blokują wytwarzanie hormonów tarczycy, a na takim efekcie nam w tym przypadku zależy. Jednak to też jest sprawa bardzo indywidualna. Tu często zielone soki przynoszą dobre rezultaty.

12. Wykluczenie stymulantów – kawa, alkohol, napoje energetyczne, guarana, efedryna, które pobudzają i tak już nadmiernie pobudzony układ odpornościowy.
13. Zadbanie o odpoczynek, sen, relaks, regenerację, śmiech, dobre relacje z innymi ludźmi. Należy unikać niedosypiania.
14. Nie należy się przepracowywać ani też za mocno trenować, chociaż ogólnie sport jest wskazany. Sprawdzi się tutaj joga, tai-chi, medytacja.
15. Pozbycie się ukrytych wyzwalaczy takich jak grzyby, pasożyty, wirusy, bakterie.

16. Zadbanie o prawidłowe ph żołądka

Które powinno być w granicach 1-2, ponieważ w przeciwnym wypadku aminokwasy nie zostaną odpowiednio strawione i wchłonięte. Jeśli pokarm zostanie odpowiednio strawiony w żołądku to i dalsze procesy trawienne będą zachodziły tak, jak powinny. Wyższe pH spowoduje, że nie zostanie odpowiednio aktywowana pepsyna, nie zostaną właściwie pocięte białka, w wyniku czego będziemy czuli taką ciężkość na żołądku, zaleganie jedzenia, pojawi się odbijanie, bekanie, refluks, zgaga zwłaszcza po posiłkach wysokobiałkowych, mięsnych. Ph żołądka można sprawdzić za pomocą domowego testu z sodą, ale nie jest on do końca miarodajny. W celu poprawienia pracy żołądka i trawienia należy odpowiednio skupić się na jedzeniu, dokładnie gryźć pokarm, nie popijać do posiłków, spożywać sól , która przyczynia się do wydzielania kwasu solnego, wzbogacić dietę o kiszonki i fermentowane produkty. Warto również dodać do diety takie przyprawy jak bazylia, kolendra, anyż, mięta, imbir, rozmaryn, aloes. Można zastosować dodatkowo amol, krople żołądkowe, sok z cytryny, olejek miętowy czy ocet jabłkowy. W ostateczności warto włączyć Betainę HCL.

17. Przywrócenie odpowiedniej pracy wątroby, która zajmuje się usuwaniem toksyn i detoksykacją organizmu.

Do tych procesów niezbędne są witaminy z grupy B, aminokwasy, związki siarki, glutation, do którego tworzenia potrzebny jest m.in. selen i cynk. Regenerację i odpowiednią pracę wątroby zapewni dieta o niskim ładunku glikemicznym wykluczająca przetworzoną żywność, alkohol, używki i cukier, a bogata w produkty ekologiczne, zielone warzywa, kiszonki, odpowiednie tłuszcze – głównie MCT i olej kokosowy. Powinno się także ograniczyć ekspozycję na wszelkiego rodzaju toksyny. Warto również wesprzeć wątrobę takimi produktami jak np. wyciąg z ostropestu, witaminy z grupy B, witamina C, cynk, selen, siarka oraz dużą ilość przeciwutleniaczy.

18. W przypadku biegunek należy unikać potraw/produktów z nadmierną ilością błonnika np. gruboziarnistych kasz

Co warto włączyć do diety przy nadczynności tarczycy?

1. Magnez – wycisza układ nerwowy, spowalnia tętno, dobrze działa na mięśnie
2. Selen – zmniejsza ilość przeciwciał
3. Kwasy tłuszczowe omega 3 – działają przeciwzapalnie, wspomagają pracę układu nerwowego
4. Witaminy z grupy B – koją układ nerwowy
5. Antyoksydanty, czyli duża ilość warzyw i owoców, a zwłaszcza witaminy A, C i E, które walczą z wolnymi rodnikami (przyspieszają starzenie się skóry, uszkadzają komórki), a w nadczynności mamy zwiększone ich wytwarzanie, a także ze względu na dużą ilość stanów zapalnych i większą produkcję  toksyn.
6. Resveratrol – antyoksydant
7. Kurkumina – antyoksydant
8. Zielone soki, sok z rokitnika

Co jeszcze może pomóc?

Można też wprowadzić preparaty ziołowe, jak ekstrakt z karbieńca pospolitego, karbieńca wirginijskiego lub serdecznik pospolity, które hamują metabolizm i uwalnianie tyroksyny. Dodatkowo serdecznik może zredukować przyspieszoną pracę i kołatanie serca. Należy jednak uważać na adaptogeny, takie jak np. różeniec górski, reishi, które mogą oddziaływać negatywnie.

Nadczynność tarczycy – diagnostyka, przyczyny, objawy, postępowanie dietetyczne

Dieta przy nadczynności powinna mieć charakter jak najbardziej odżywczy, ponieważ ze względu na zwiększone tempo przemian metabolicznych istnieje duże ryzyko powstania niedoborów – szybciej zużywają się witaminy, minerały, enzymy, hormony. Posiłki powinny być jak najbardziej gęsto odżywcze.

Umów się na konsultację ze mną

Jeśli masz różne problemy zdrowotne, zaburzenia gospodarki cukrowej, hormonalnej, pogorszone samopoczucie, czujesz, że potrzebujesz pomocy i wsparcia, możesz umówić się na wstępną konsultację ze mną. Razem dokładnie przeanalizujemy Twoją sytuację zdrowotną, objawy i samopoczucie. Wspólnie znajdziemy przyczyny problemów, ustalimy, co warto zrobić, w którą stronę iść. Wprowadzimy odpowiednie działania.

Bibliografia:
1. Szkolenie prowadzone przez MedFood.
2. Wentz I., M. Nowosadzka, „Zapalenie Tarczycy Hashimoto”
3. Myers A., „Możesz wyleczyć choroby autoimmunologiczne. Samodzielna profilaktyka i leczenie”
4. Ursinus L., „Co mówi Twoja krew?”

Dołącz do rozmowy

1 komentarz

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Cześć!

Nazywam się Marta. Jestem dietetykiem i psychodietetykiem. Jako dietetyk specjalizuję się w pracy z kobietami z różnego rodzaju problemami hormonalnymi, jak np. zaburzenia miesiączkowania, problemy z płodnością, PCOS, niedoczynność tarczycy, Hashimoto, insulinooporność, problemy z nadwagą i otyłością. Jako psychodietetyk naprawiam relację z jedzeniem i własnym ciałem. Pracuję z kobietami, które zmagają się z kompulsywnym objadaniem, zajadaniem emocji, stresu, objadaniem słodyczami.

Umów się na konsultację ze mną!

Sprawdź czy i jak mogę Ci pomóc! Wspólnie poszukajmy rozwiązania Twoich problemów.

Ta strona korzysta z ciasteczek (pliki cookies), aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie. Przekazując swoje dane w trakcie korzystania ze strony wyrażasz zgodę na ich przetwarzanie i przechowywanie na serwerze. Dane te są przechowywane w sposób bezpieczny, a ich administratorem jest Marta Skoczeń prowadząca działalność pod nazwą Poradnia dietetyczna „Apetyt na Życie” specjalista ds. żywienia Marta Skoczeń. W każdej chwili możesz żądać ich usunięcia za pomocą formularza kontaktowego.