Problemy skórne i trądzik to niestety dosyć popularny temat. Dotyka nie tylko młode dziewczyny w wieku dojrzewania, ale i dorosłe kobiety, a także mężczyzn. Sama też przez pewien czas borykałam się z tym, dlatego postanowiłam rozpocząć serię artykułów na temat problemów skórnych, a przede wszystkim trądziku. Na początek budowa i funkcje skóry, żeby łatwiej można było zrozumieć wszystkie zależności.
Budowa i funkcje skóry
Najpierw zaczniemy od podstaw, czyli od tego czym jest skóra, jak jest zbudowana, jakie ma funkcje i dlaczego nie można lekceważyć wszelkich problemów z nią związanych.
Skóra jest największym narządem ludzkiego ciała.
Średnio jej powierzchnia wynosi 2 m2, waga 3 kg, a grubość ok. 3 mm. W ciekawy sposób, choć dla niektórych kontrowersyjny i szokujący, przedstawił ją lekarz, anatom Gunther von Hagens.
W budowie anatomicznej skóry wyróżnia się 3 warstwy: naskórek, skórę właściwą i tkankę podskórną.
Naskórek
Najbardziej zewnętrzna warstwa skóry składająca się z keranocytów, które ściśle przylegają do siebie tworząc nachodzące na siebie warstwy. Keranocyty powstają w najgłębszej warstwie naskórka i w ramach „wędrówki pokoleń” zastępują złuszczone komórki. Zachodzą tutaj takie procesy, jak np. rogowacenie, odwodnienie, zmniejszanie metabolizmu. Znajdują się tu także melanocyty, czyli komórki wytwarzające melaninę (barwnik) odpowiadającą za pigmentację skóry. Po naskórku można ocenić poziom nawilżenia i wygląd skóry. To przez niego przenikają różne substancje czynne i stanowi on zewnętrzną powłokę chroniąca przed drobnoustrojami. Jest najbardziej aktywną biologicznie warstwą. Obecność melaniny chroni przed promieniowaniem, natomiast keratyna pełni ogólną funkcję ochronną.
Skóra właściwa
Składa się z tkanki łącznej, która zawiera włókna kolagenowe i elastynowe. Jest bardzo sprężysta i wytrzymała na rozerwania. Znajdują się w niej również liczne naczynia krwionośne i zakończenia nerwowe, dzięki którym znamy uczucie zimna, ciepła, dotyku, bólu, ucisku. Skóra właściwa, ale też i tkanka podskórna zawiera torebki włosów oraz wydzielnicze części gruczołów łojowych i potowych. Łój (wydzielina gruczołów łojowych) natłuszcza włosy i skórę, zaś pot (wydzielina gruczołów potowych) związany jest z mechanizmem termoregulacji i obrony. Pozwala parować i ochładzać, a także pozbywać się toksyn. Kolagen zawarty w tkance łącznej wpływa na jędrność, sprężystość, nawilżenie i ciągłą odnowę skóry. Składa się z aminokwasów glicyny i proliny oraz hydroksyproliny i hydroksylizyny, które powstają w obecności witaminy C. W wytwarzaniu tego białkowego rusztowania biorą udział również hormony tarczycy, parathormony, estrogeny, androgeny, insulina i hormon wzrostu. Więc już tutaj widzimy, jak duży wpływ na stan naszej skóry ma gospodarka hormonalna.
Tkanka podskórna
Zbudowana jest głównie z adipocytów (komórek tłuszczowych) zgrupowanych w tzw. zraziki tłuszczu. Zawiera też naczynia krwionośne, chłonne oraz zakończenia nerwowe. Stanowi przede wszystkim magazyn energetyczny organizmu, chroni przed utratą ciepła, urazami mechanicznymi i pełni funkcje podporowe. Ma różną grubość w zależności od części ciała, a w niektórych w ogóle nie występuje np. powieki.
Skóra regularnie się wymienia.
U osób młodych jest to okres ok. miesiąca, natomiast u osób starszych wynosi ok. 45 dni. Ten proces pozwala wymienić uszkodzoną skórę na nową, naskórek się regeneruje. Jednak w przypadku głębszych ran, dochodzących już do skóry właściwej, niestety pozostaną blizny.
Na skórze znajdują się także różne bakterie, a także wirusy i grzyby, które tworzą jej naturalny mikrobiom. Odpowiada on za komunikację z komórkami odpornościowymi w skórze właściwej oraz chroni nas poprzez współzawodnictwo z innymi patogenami. Wpływ na jego skład ma całe nasze życie zaczynając już od porodu, po używane kosmetyki, styl życia, stan zdrowia i środowisko, w którym żyjemy.
Jakie funkcje pełni skóra?
1. Przede wszystkim wyróżnia się jej funkcję ochronną, Chroni nas przed:
– urazami mechanicznymi, otarciami, uciskiem, uderzeniem, amortyzuje siły działające od zewnątrz
– zimnem, ciepłem
– promieniowaniem UV
– bakteriami, wirusami, grzybami – kwaśne oddziaływanie łoju
– różnymi substancjami chemicznymi przy pomocy gruczołów łojowych, warstwy kwasowej i lipidowej oraz keranocytów. Łój zmieszany z potem tworzy na powierzchni ciała warstwę olejowo-wodą, która chroni skórę przed szkodliwym działaniem związków chemicznych.
2. Bierze udział w percepcji bodźców za pomocą receptorów w skórze i naskórku oraz połączeń nerwowych.
3. Bierze udział w wytwarzaniu witaminy D3.
4. Bierze udział w produkcji (melanogenezie) melaniny (barwnika), która chroni przed promieniowaniem UV.
5. Odpowiada za termoregulację ustroju przy pomocy powierzchniowych splotów naczyniowych, gruczołów potowych i owłosienia.
6. Zwalcza różne drobnoustroje chorobotwórcze poprzez działanie fagocytów i układu immunologicznego.
7. Bierze udział w gospodarce tłuszczowej poprzez magazynowanie tłuszczu w tkance podskórnej.
8. Pomaga odbierać bodźce z otoczenia np. dotyk, ból, zimno, ciepło.
9. Bierze udział w gospodarce wodno-mineralnej za pośrednictwem gruczołów potowych.
10. Pełni funkcję resorpcyjną poprzez ograniczone i kontrolowane wchłanianie niektórych związków np. hormonów stosowanych w celach leczniczych (np. krem z progesteronem).
Tutaj pokrótce przedstawiłam Ci podstawowe informacje na temat budowy i funkcji skóry. Już na pierwszy rzut oka widać, jak ona jest ważna i jak bardzo jest powiązana z różnymi procesami zachodzącymi w organizmie. W dalszych artykułach opowiem o przyczynach trądziku, objawach i jak sobie z tym radzić.
Umów się na konsultację ze mną
Jeśli masz różne problemy zdrowotne, zaburzenia gospodarki cukrowej, hormonalnej, pogorszone samopoczucie, czujesz, że potrzebujesz pomocy i wsparcia, możesz umówić się na wstępną konsultację ze mną. Razem dokładnie przeanalizujemy Twoją sytuację zdrowotną, objawy i samopoczucie. Wspólnie znajdziemy przyczyny problemów, ustalimy, co warto zrobić, w którą stronę iść. Wprowadzimy odpowiednie działania.