Toksyny i ich wpływ na funkcję tarczycy

Toksyny znajdują się wszędzie: w powietrzu, którym oddychamy, w wodzie, którą pijemy, w pokarmach, które zjadamy i produktach, które używamy. Obecnie mamy ponad 80 tysięcy różnych związków chemicznych, a wiele z nich nie było ewaluowanych po względem bezpieczeństwa dla ludzi, a przecież stykamy się z nimi codziennie.

Środki wpływające na układ endokrynologiczny – są to środki zaburzające pracę hormonów. Niektóre z nich wpływają na funkcję tarczycy, inne mogą naśladować działanie estrogenów, a jeszcze inne powodują guzy nowotworowe, wady wrodzone u dzieci czy inne niebezpieczne schorzenia. Wyróżniamy tu m.in. halogeny (fluor, chlor i brom), które rywalizują z jodem i blokują miejsca wiążące w receptorze, a ich nagromadzenie prowadzi do stanu zapalnego i obumierania komórek tarczycy.
1. Fluor – zaburza pracę układu endokrynologicznego, jest toksyczny dla tarczycy, powoduje obumieranie komórek, zaburzenia jej funkcji oraz blokowanie pracy. Fluor spowalnia wytwarzanie T3 i T4 i zakłóca pracę enzymów potrzebnych do ich produkcji. Zaburza także wydzielanie TSH w przysadce mózgowej. Pod względem budowy podobny jest do jodu, dlatego wypiera go z tarczycy zaburzając produkcję jej hormonów. Gromadzi się w ciele, nie jesteśmy wydalić go w całości, dlatego im człowiek jest starszy, tym ma go więcej w organizmie. Kiedyś był używany w leczeniu nadczynności tarczycy, ponieważ zmniejsza produkcję hormonów tarczycy i przyczynia się do unormowania ich stężenia we krwi. Można go znaleźć m.in. w niektórych suplementach i lekach, wodach butelkowanych, paście do zębów, czarnej i czerwonej herbacie, pokarmach z puszek, kosmetykach, środkach owadobójczych. Wśród leków fluor występuje w środkach znieczulających, uspokajających, przeciwdepresyjnych, psychotropowych, przeciwgrzybiczych, przeciwhistaminowych, zmniejszających kwasowość żołądka, sterydach i antybiotykach. Z wody fluor można usunąć za pomocą procesu destylacji, systemów filtrujących opartych na rewersyjnej osmozie i specjalnych filtrów.
2. Bromki – budową przypomina jad, zaburza pracę tarczycy, sprzyja powstawaniu raka oraz potrafi naśladować estrogen. Znajdują się w pieczywie, plastiku, napojach, herbacie oraz materacach i gąbkach, które zawierają odporne na ogień związki bromu. Wpływają na zwiększoną zapadalność na Hashimoto. Największy problem stanowi chleb, ponieważ brom jest w nim głównym wypełniaczem. Brom z łatwością utlenia się do środowiska i występuje w ludzkiej krwi, wątrobie i tkance tłuszczowej.
3. Chlor – ma budowę podobną do jodu, przez co wykazuje działanie toksyczne na tarczycę, hamuje jej pracę, może powodować Hashimoto. Polichlorowane bifenyle (PCB) podwyższają poziom TSH i przeciwciał przeciwko tarczycy, a także są odpowiedzialne za jej powiększenie. Znajdują się w produktach przemysłowych, wodzie pitnej, basenach, produktach używanych do czyszczenia, plastikach, pestycydach chloroorganicznych.

Wśród substancji chemicznych wyróżniamy także ksenoestrogeny, które imitują działanie estrogenu w naszym organizmie, działają, jak nasze naturalne estrogeny, zaburzając tym samym naturalną równowagę hormonalną i pracę całego układu endokrynologicznego. Ksenoestrogeny wprowadzone do organizmu wiążą się z elementami, do których zazwyczaj wiążą się naturalne hormony wytwarzane przez ciało, a przy tym często wykazują one silniejsze powinowactwo i bardziej intensywne oddziaływanie niż hormony ludzkie. Dodatkowo ksenoestrogeny oraz inne obce hormony mają tendencję do kumulowania się w tkankach organizmu – głównie w tkance tłuszczowej. Częsty kontakt z tymi substancjami prowadzi do nadmiaru estrogenów w naszym organizmie, co następnie negatywnie wpływa na działanie układu immunologicznego, pracę nadnerczy i tarczycy. Może również doprowadzić do powstania m.in.: wad wrodzonych, raka, bezpłodności, endometriozy, PCOS czy otyłości.

A gdzie je znajdziemy?
1. Soja, ze względu na zawarte w niej izoflawony (genisteina, daidzeina, glycyteina), które hamują aktywność ATPO. Izofawony modulują układ endokrynologiczny i mają działanie przeciwtarczycowe. Wpływa to na zwiększenie zachorowalności na Hashimoto. Należy również pamiętać, że związki występujące w soi nie są dezaktywowane w czasie gotowania.
2. BPA (bisfenol A) – blokuje działanie hormonów tarczycy i jest antagonistą T3. Odpowiedzialny jest za powstawanie chorób układu rozrodczego, raka i zaburzeń rozwoju. Znajduje się m.in. w plastikowych butelkach, puszkach, rachunkach ze sklepu.
3. Ftalany – wpływają na zwiększenie ryzyka powstania cukrzycy. Można je znaleźć w produktach do prania, detergentach, plastiku, kosmetykach, mydłach, perfumach i farbach do malowania mieszkań. Często na opakowaniach są ukrywane pod nazwą ftalanu dibutylu (DBP) lub „fragrance”.
4. Triklosan – przypomina hormony tarczycy i przyczynia się do wahania ich poziomu. Zwiększa w surowicy poziom T4. Występuje w paście do zębów, mydełkach przeciwbakteryjnych, lakierach do włosów i dezodorantach.
5. Parabeny – mogą powodować reakcje skórne i zwiększają ryzyko raka piersi. Obecne są w szamponach, produktach do mycia, nawilżaczach do skóry i środkach antybakteryjnych. Nie należy kupować produktów, które zawierają w opisie „paraben”.

Toksyny w naszej żywności
W konwencjonalnej uprawie roli do niszczenia pasożytów i zwiększania plonów stosowane są herbicydy i pestycydy. Przewlekła ekspozycja na te związki związana jest z zaburzeniami funkcji mitochondrium, prowadzącymi do przyrostu wagi i odporności na insulinę. Wiele z produktów zawiera tak duże ich ilości, że pracownicy pracujący przy ich uprawie muszą stosować maski przeciwgazowe.

W 2012 roku opracowano listę produktów z największą zawartością pestycydów. Należą tu:
– jabłka
– seler
– słodka papryka
– brzoskwinie
– truskawki
– nektarynki
– winogrona
– szpinak
– sałata
– ogórki
– czarna jagoda amerykańska
– ziemniaki

Wyróżniono również produkty z najmniejszą ilością pestycydów i zalicza się tu:
– cebula
– kukurydza
– ananasy
– awokado
– kapusta
– zielony groszek
– szparagi
– mango
– bakłażan
– kiwi
– kombucha
– batat
– grejpfruty
– melony
– grzyby

Metale ciężkie również mogą powodować zaburzenia funkcji tarczycy. Zalicza się tu przede wszystkim rtęć, która zawarta jest w plombach zębowych. Usunięcie plomb z amalgamatu powoduje zmniejszenie poziomu przeciwciał anty-TPO u osób z Hashimoto. Innymi źródłami rtęci są ryby, a przede wszystkim tuńczyk, rekin i makrela. Tutaj lepszym wyborem będzie pstrąg, flądra czy saradela. Inne metale mogą również przenikać do naszego organizmu. Należy tu przede wszystkim aluminium, który obecny jest w antyperspirantach i aluminiowych garnkach do gotowania. Tak samo patelnie teflonowe, które po uszkodzeniu uwalniają aluminium do

Bibliografia:
1. Myers A., „Możesz wyleczyć choroby autoimmunologiczne. Samodzielna profilaktyka i leczenie”
2. Wentz I., M. Nowosadzka, „Zapalenie Tarczycy Hashimoto”