Wśród wielu osób istnieje przekonanie, że mleko i produkty mleczne szkodzą osobom z niedoczynnością tarczycy i Hashimoto. Niektórzy mówią o nabiale w każdej postaci i formie inni zaś o samej laktozie. Na konsultacjach pytanie o nabiał jest jednym z najczęściej pojawiających się pytań. Z tego względu dziś porozmawiamy sobie o tym czy dieta bezmleczna w Hashimoto jest potrzebna czy konieczna?
Na początku musimy odróżnić dwa pojęcia. Można być na diecie bezmlecznej i można być na diecie bezlaktozowej. Te dwie diety nie są tym samym. Dietę bezmleczną stosujemy w przypadku alergii na białka mleka. Alergia na białka mleka dotyczy białek, które znajdują się w mleku i jest odpowiedzią układu odpornościowego na uczulający czynnik. Układ odpornościowy rozpoznaje niektóre białka mleka jako szkodliwe i atakuje je. Walczy z nimi, chociaż same w sobie nie są zagrożeniem. Najczęściej występuje alergia na kazeinę, która stanowi 80% białek mleka. Pozostałe 20% to białka serwatkowe. Natomiast w przypadku nietolerancji laktozy nasze kosmki jelitowe nie produkują wcale lub produkują zbyt mało laktazy, czyli enzymu umożliwiającego trawienie laktozy. W przeciwieństwie do alergii tutaj reakcja zachodzi bez udziału układu immunologicznego. Gdy mamy nietolerancję laktozy można spożywać produkty mleczne bez laktozy np. mleko bez laktozy czy jogurt bez laktozy. Natomiast dieta bezmleczna jest dużo bardziej restrykcyjna. W przypadku alergii na białka mleka z diety należy wyeliminować wszystkie źródła białka mleka krowiego, ale także mleka owczego i koziego ze względu na ryzyko wystąpienia reakcji krzyżowej. Nie można spożywać produktów bez laktozy, bo one nie mają laktozy, ale znajdują się w nich białka mleka.
Szczegółowo temat nietolerancji laktozy i alergii na białka mleka, mechanizmów, objawów, diety opisałam w tym artykule. Jeśli interesuje Cię ten temat, zachęcam do przeczytania.
W badaniach naukowych nie udowodniono, że stosowanie diety bezmlecznej lub diety bez laktozy powoduje u każdej osoby z Hashimoto poprawę stanu zdrowia. Jednak zaobserwowano poprawę stanu zdrowia i wyników badań u osób, które mają zdiagnozowaną alergię lub nietolerancję. W niektórych badaniach wykazano, że zastosowanie diety bezmlecznej u osób z nietolerancją laktozy w większości przypadków przyczynia się do zmniejszenia stężenia TSH we krwi i pozwala zmniejszyć dawkę hormonów tarczycy. Natomiast takich zmian nie wykazano u osób bez nietolerancji laktozy. Niektóre publikację zwracają też uwagę na zależność pomiędzy spożyciem mleka i rozwojem chorób o podłożu autoimmunologicznym. Wiele publikacji wskazuje na to, że kazeina z produktów mlecznych ma duże zdolności antygenowe i nie jest polecana osobom chorującym na Hashimoto. Beta-kazeina i powstający z niej ligand receptorów opioidowych, beta-kazomorfina, przyczyniły się do zwiększenia ekspresji cytokin prozapalnych w przewodzie pokarmowym i infiltracji limfocytów w kosmkach jelitowych. Jednak nie wiadomo nic na temat stymulacji procesu zapalnego przez te dwa peptydy w tarczycy. Alergia na białko mleka występuje rzadziej niż nietolerancja laktozy. Jednak jej objawy mogą być podobne, dlatego warto przeprowadzić diagnostykę w obu kierunkach.
Decyzja o przejściu na dietę bezmleczną lub bez laktozy powinna być poprzedzona odpowiednią diagnostyką. Badania pokazują, że nietolerancja laktozy częściej występuje wśród osób z Hashimoto niż wśród osób zdrowych. Z tego względu uważam, że każda osoba z Hashimoto powinna wykonać odpowiednią diagnostykę w kierunku nietolerancji laktozy i alergii na białka mleka. Dopiero, gdy badania potwierdzą alergię lub nietolerancję, to należy wprowadzić odpowiednią dietę. Nie ma obecnie dostatecznych dowodów zalecających stosowanie diety bezmlecznej lub bezlaktozowej wszystkim osobom z Hashimoto. Jednak, gdy jest taka konieczność, warto skorzystać z konsultacji dietetycznej, żeby wiedzieć jak układać odpowiednio zbilansowaną dietę. Jeśli ktoś ma alergię na białka mleka lub nietolerancję laktozy nie powinien tak po prostu wykluczyć produktów mlecznych i nic dalej z tym nie zrobić. Wbrew pozorom stosowanie diety bezmlecznej nie jest proste. W naszej społeczności, typowej polskiej diecie produkty mleczne uchodzą za główne źródło wapnia i właśnie przechodząc na dietę bezmleczną trzeba zadbać o jego prawidłową podaż. Często zgłaszają się do mnie kobiety, które same przeszły na dietę bezmleczną i jak sprawdzam ich dzienniczek żywieniowy, to wapnia w ogóle tam nie ma. A niedobór wapnia wiąże się z wieloma poważnymi konsekwencjami dla naszego zdrowia. Z tego względu musi to być przemyślana decyzja. Dietę bezmleczną polecam stosować tylko wtedy, gdy naprawdę jest taka konieczność, tylko w uzasadnionych przypadkach, a nie wszystkim chorym. Pamiętaj także, że jeśli eliminujesz produkty mleczne, należy wyeliminować produkty nie tylko z mleka krowiego, ale także z mleka owczego i koziego ze względu na ryzyko wystąpienia reakcji krzyżowej.
Wapń z produktów mlecznych zmniejsza biodostępność i wchłanianie leków z hormonami tarczycy. Dotyczy to zarówno wapnia z produktów żywnościowych, jak i z suplementów. Z tego względu podczas przyjmowania hormonów tarczycy w preparatach takich jak np. Euthyrox czy Letrox należy unikać spożywania produktów mlecznych i wapnia w pierwszym posiłku po zażyciu leków, a najlepiej w ciągu ok. 4h od zażycia leku. Nietolerancja laktozy również wpływa na absorpcję lewotyroksyny. Dawka leku potrzebna do osiągnięcia prawidłowej wartości TSH u osób z Hashimoto jest wyższa u osób cierpiących na nietolerancję laktozy. Może być to spowodowane uwięzieniem leku w jelicie lub przyśpieszonym pasażem jelitowym. Wpływ ma także mikroflora jelitowa, która jest często zmieniona u osób z nietolerancją laktozy. A to może wpływać na przenikanie i wchłanianie leku.
Przeprowadzono badanie wśród osób z Hashimoto przyjmujących hormony tarczycy i wykazano, że ok. 76% z nich ma nietolerancję laktozy. Następnie pacjenci z nietolerancją laktozy i bez nietolerancji przez 8 tygodni stosowali dietę bez laktozy. Poziom TSH znacznie spadł u pacjentów z nietolerancją laktozy. Natomiast u pacjentów bez nietolerancji laktozy nie zmienił się w znacznym stopniu, były to wahania tylko o ok. 0,05. Badanie potwierdziło, że nietolerancja laktozy występuje z większą częstością u osób z Hashimoto. Dodatkowo zmniejszenie ilości laktozy w diecie prowadzi do obniżenia poziomu TSH. Warto również rozważyć zastosowanie diety bez laktozy u pacjentów, którzy wymagają zwiększonych dawek hormonów tarczycy, mają nieregularny poziom TSH i są oporni na leczenie hormonami tarczycy. Niektóre badania pokazują, że nietolerancja laktozy znacznie zwiększyła potrzebę przyjmowania większych dawek hormonów tarczycy u osób z niedoczynnością tarczycy. Niektóre z nich potwierdzają, że osoby z nietolerancją laktozy często potrzebują ok. 30% większych dawek hormonów tarczycy w leczeniu niedoczynności tarczycy.
Produkty mleczne są bogatym źródłem pełnowartościowego białka, witamin i składników mineralnych, w tym wapnia i witaminy D, które są niezbędne do prawidłowej pracy tarczycy. Hormony tarczycy pełnią również ważną rolę w przebudowie tkanki kostnej. Natomiast w przypadku niedoczynności tarczycy proces ten jest spowolniony z powodu hamowania mineralizacji kości. Z tego względu warto pamiętać o odpowiedniej ilości wapnia w diecie. Jeśli nie masz alergii na białka mleka lub nietolerancji laktozy, spożywaj mleko i produkty mleczne w umiarkowanych ilościach. Ponadto wybieraj produkty dobrej jakości, naturalne, jak najmniej przetworzone, bez dodatków chemicznych. Postaw na jogurt naturalny czy kefir, a nie jogurty owocowe, z różnymi kuleczkami czekoladowymi czy serki z musami. To już bardziej przypomina słodki, przetworzony deser niż produkt mleczny. Warto również pamiętać, że mleko i produkty mleczne mogą być źródłem jodu. A jod w odpowiednich ilościach też jest potrzebny do prawidłowej pracy tarczycy.
Zadbaj o prawidłową podaż wapnia w diecie z innych produktów. W tym artykule opisałam źródła wapnia w diecie bezmlecznej, a dodatkowo, co poprawia i utrudnia jego wchłanianie. Nawet jeśli nie musisz być na diecie bezmlecznej, warto, żebyś zapoznała się z tym artykułem i urozmaiciła swoją dietę w inne wartościowe produkty.
Więcej informacji znajdziesz także w moim kursie online „Jak komponować posiłki w niedoczynności tarczycy i Hashimoto?”. A jeśli chcesz, żebym indywidualnie pomogła Ci w powrocie do zdrowia, to może się umówić na wstępną konsultację ze mną. Opowiesz mi z czym masz trudności, jakie masz dolegliwości, a ja pokażę Ci, jak mogę Ci pomóc.
O diecie bezmlecznej w Hashimoto opowiadam też w moim podcaście. Zachęcam do posłuchania 🙂
Nazywam się Marta. Jestem dietetykiem i psychodietetykiem. Jako dietetyk specjalizuję się w pracy z kobietami z różnego rodzaju problemami hormonalnymi, jak np. zaburzenia miesiączkowania, problemy z płodnością, PCOS, niedoczynność tarczycy, Hashimoto, insulinooporność, problemy z nadwagą i otyłością. Jako psychodietetyk naprawiam relację z jedzeniem i własnym ciałem. Pracuję z kobietami, które zmagają się z kompulsywnym objadaniem, zajadaniem emocji, stresu, objadaniem słodyczami.
Udało Ci się połączyć ze mną przez sieci społecznościowe?
Wszystkie treści zamieszczane na tym blogu służą celom wyłącznie edukacyjnym i nie zastąpią profesjonalnej porady lekarskiej. Autorka nie ponosi odpowiedzialności za sposób wykorzystywania informacji zawartych na stronie. Treści na blogu są moją pracą autorską. Zabraniam kopiowania ich w całości i we fragmentach bez odpowiedniej zgody i podania źródła. Na podstawie Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 nr 24 poz. 83).
Choruje na tarczyce i spożywamy produkty mleczne rotacyjne. Ale tylko takie produkty od rolnika:) Pozdrawiam
W każdej chorobie dieta jest bardzo ważna. Ja mam nietolerancję laktozy, więc u mnie tylko mleko owsiane
Dobry komentarz. Czytałem, iż w niektórych przypadkach nawet osobom nie szkodzi laktoza, ani białka mleka – ale środki ochrony roślin, które przenikają do mleka! Podobna sytuacja z glutenem – część osób źle reaguje na pszenicę ze względu na obecność środków ochrony, bądź kwasu fitynowego.
Dodaj komentarz