Czym jest łuszczyca? To nawracająca, zapalna i przewlekła choroba dotycząca głównie skóry i układu kostno-stawowego. Pojawiają się zmiany skórne, które są pokryte białą łuską oraz często krwawią. Naskórek u takiej osoby złuszcza się kilkukrotnie szybciej niż u osoby zdrowej. W normalnie funkcjonującej skórze procesy przemiany komórek trwają około miesiąca. Natomiast w łuszczycy procesy te skracają się do ok. 4 dni. Nowe komórki dojrzewają zbyt szybko, a stare nie nadążają się złuszczać. Objawy są przede wszystkim na skórze, ale jest to choroba ogólnoustrojowa. Często towarzyszą jej choroby metaboliczne jak cukrzyca, nadciśnienie czy otyłość. Z tych względów ważna jest też dieta w łuszczycy i o tym dzisiejszy artykuł.

Dieta w łuszczycy

Skąd się bierze łuszczyca?

Etiologia łuszczycy nie jest do końca znana. Przyjmuje się jednak, że szczególną rolą odgrywają tutaj czynniki genetyczne i szeroko rozumiane czynniki środowiskowe, w tym związanych ze stylem życia. Łuszczyca jest zaliczana również do chorób autoimmunologicznych, kiedy organizm atakuje sam siebie, a więc dużą rolę odgrywa tutaj prawidłowa praca układu odpornościowego. Chory na łuszczycę powinien zadbać o stan jelit i mikroflorę jelitową, ponieważ większość układu odpornościowego znajduje się właśnie w jelitach. Łuszczyca nie jest chorobą zakaźną. Nie przenosi się poprzez podanie ręki czy korzystnie z tych samych przedmiotów. Przy łuszczycy duże znaczenie ma prawidłowy sposób odżywiania i styl życia.

Problemy zdrowotne powiązane z łuszczycą

Z łuszczycą jest związanych wiele innych problemów zdrowotnych. Warto zwrócić uwagę na przerost Candidy, pasożyty, alergie i nietolerancje pokarmowe. Warto sprawdzić czy nie ma z tym problemów. Jeśli wyjdzie przerost Candidy, to w pierwszej kolejności warto się nim zająć. Tak samo jak zbadamy alergie i nietolerancje pokarmowe, to pomocna może być dieta eliminacyjno-rotacyjna. Osoby z łuszczycą często też mają problemy trawienne i niewystarczającą ilość kwasu solnego w żołądku. Powoduje to nie tylko nieprawidłowe trawienie pokarmów, głównie białek, ale sprzyja wyżej wymienionym schorzeniom, a także SIBO. W sumie można powiedzieć, że przy łuszczycy tak samo trzeba zająć się żołądkiem, wątrobą i jelitami, jak w niedoczynności tarczycy i Hashimoto. Często się też zdarza, że występują obie choroby jednocześnie.

Łuszczyca a gospodarka węglowodanowa

Jak w większości problemów skórnych, tak i w łuszczycy duże znaczenie ma prawidłowa gospodarka węglowodanowa i utrzymywanie stabilnego poziomu cukru we krwi. Wahania poziomu glukozy i insuliny osłabiają i rozregulowują układ odpornościowy, a utrzymujący się ich wysoki poziom działa prozapalnie. Więcej na ten temat pisałam w artykułach na temat trądziku.

Nadwaga i otyłość a łuszczyca

Badania potwierdzają, że łuszczyca często występuje u osób z otyłością brzuszną, podwyższonym poziomem trójglicerydów i jest przewlekłą chorobą zapalną związaną ze zwiększonym ryzykiem sercowo-naczyniowym. Z tego względu redukcja wagi może znacząco załagodzić problem łuszczycy. Także w porównaniu z populacją ogólną, pacjenci z łuszczycą mają częściej nadwagę lub otyłości, a pacjenci z ciężką łuszczycą mają większe szanse na otyłość niż pacjenci z łagodną łuszczycą. Dokładny mechanizm leżący u podstaw związku między łuszczycą a otyłością nie jest znany. Prawdopodobnie chodzi o to, że nadmierna tkanka tłuszczowa produkuje także substancje prozapalne.

Co było pierwsze – nadwaga czy łuszczyca?

Mimo że otyłość prawdopodobnie występuje wcześniej lub współistnieje z łuszczycą, w jednym z badań zbadano powstawanie otyłości u pacjentów z istniejącą łuszczycą. Autorzy stwierdzili nieznacznie zwiększone ryzyko rozwoju otyłości u pacjentów z łuszczycą w porównaniu z grupą kontrolną. Przyczyną może być to, że niektórzy pacjenci z łuszczycą niechętnie angażują się w aktywność fizyczną, w której ich zmiany skórne są widoczne dla innych. Jednak u pacjentów z łuszczycą mających nadwagę/otyłość redukcja masy ciała, interwencje żywieniowe, leczenie ogólnoustrojowe oraz aktywność fizyczna przynoszą naprawdę korzystne rezultaty. W badaniach zaobserwowano wyraźny związek między liczbą zgubionych kilogramów a złagodzeniem objawów łuszczycy. Nawet niewielka utrata masy ciała może znacząco wpływać na ciężkość choroby.

Jak powinna wyglądać dieta w łuszczycy?

Nie ma jednej, sprawdzonej, uniwersalnej metody postępowania z łuszczycą dla wszystkich. Najlepiej jest eksperymentować i słuchać swojego ciała. Jest jednak kilka zasad, które sprawdzają się u większości pacjentów i warto od nich zacząć.

Samodzielne przygotowywanie posiłków w domu

Z diety warto wykluczyć wszelką przetworzoną, gotową, kupną żywność, która zawiera różnego rodzaju barwniki, konserwanty, wzmacniacze smaku, emulgatory itd. Nie należy spożywać fast foodów, słodyczy, słonych przekąsek, słodzonych, gazowanych soków czy napojów. Produkty należy kupować jak najbardziej naturalne i jak najmniej przetworzone i na ich bazie przygotowywać posiłki w domu. W początkowym etapie można spożywać tylko potrawy, które przygotuje się samemu z naturalnych, prostych składników. Odpada jedzenie na mieście lub gotowych, kupnych rzeczy.

Pierwszy etap diety

To jest okres, gdzie dieta jest najbardziej restrykcyjna i występuje najwięcej ograniczeń wśród produktów. Po znacznym załagodzeniu zmian skórnych, można stopniowo, rotacyjnie, nie za często wprowadzać poszczególne produkty. Jednak dieta w łuszczycy powinna być stylem odżywiania na całe życie. Nie można tak robić, że jak stan skóry się poprawi to z powrotem wraca się do kiepskiego jedzenia, bo wszystko wróci i stan się pogorszy. Jednak, gdy odżywi i wzmocni się organizm, to poradzi on sobie z pojedynczymi, sporadycznymi odstępstwami.

Dieta bezglutenowa

Badania naukowe w tej kwestii są niejednoznaczne. Wiele z nich mówi, że u osób z celiakią częściej występuje łuszczyca. Stwierdzono, że pacjenci z łuszczycą mają podwyższony poziom przeciwciał IgA i IgG przeciwko gliadynie i wykazano, że stosowanie diety bezglutenowej wpływa na poprawę zmian chorobowych u chorych na łuszczycę, u których współistnieje choroba trzewna. Podnosi się również kwestię, że gluten rozszczelnia jelita, co powoduje wnikanie do układu krwionośnego związków nasilających/powodujących łuszczycę. Warto zrobić tutaj odpowiednie badania, żeby mieć pewność. Ja pracując z różnymi osobami z łuszczycą często wyłączamy lub ograniczmy gluten i często obserwujemy poprawę stanu skóry.

Włączenie większej ilość zdrowych tłuszczy

Dieta w łuszczycy powinna się składać z większej ilości zdrowych i dobrej jakości tłuszczy takich jak: oliwa z oliwek, awokado, olej lniany, olej z czarnuszki, olej z wiesiołka, olej z ogórecznika, masło klarowane, siemię lniane, pestki, nasiona, orzechy i dobrej jakości ryby. Ważne jest tutaj zachowanie odpowiedniego stosunku między kwasami omega 6 i omega 3, który maksymalnie powinien wynosić 4:1. Za ciekawostkę podaje się, że Eskimosi najrzadziej chorują na łuszczycę, ponieważ spożywają duże ilości ryb morskich bogatych w kwasy omega 3. Natomiast olej z czarnuszki dobrze jest stosować wewnętrznie – pić rano i wieczorem po 1 łyżeczce oraz zewnętrznie – delikatnie smarować zmieniono chorobowo skórę, najlepiej na noc.

Dieta w łuszczycy – co warto zrobić?

  1. Wyeliminować lub ograniczyć nabiał – u wielu osób nasila problemy skórne.
  2. Wykluczyć produkty, na które występuje alergia, nietolerancja, problemy ze strony układu pokarmowego.
  3. Włączyć duże ilości wszelkiego rodzaju warzyw w różnych postaciach, formach i kolorach, a przede wszystkim zielonych liściastych bogatych w kwas foliowy i chlorofil. Chlorofil działa odtruwająco, zmniejsza stany zapalne, łagodzi stres oksydacyjny, podnosi poziom żelaza. Warto zwrócić uwagę na większą ilość czosnku i cebuli w diecie. Warzywa są dodatkowo źródłem przeciwutleniaczy, które chronią przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.
  4. Spożywać warzywa fermentowane, np. kapustę, ogórki, buraki, marchewki itp., które wspierają mikroflorę jelitową.
  5. Owoce spożywać w umiarkowanych ilościach. Warto postawić tutaj głównie na owoce jagodowe.
  6. Wyeliminować papierosy i alkohol.
  7. W celu poprawy trawienia i pracy żołądka pomocna może być woda z sokiem cytryny lub octem jabłkowym. Niewskazana u osób ze wrzodami i nadżerkami.
  8. Ziołowe herbaty, jak np. czystek, pokrzywa, nagietek lekarski, krwawnik pospolity, które działają łagodząco, oczyszczająco, regenerująco i przeciwzapalnie. Tylko nie pić ich wszystkich na raz jednego dnia, ale wymiennie.
  9. Woda i dobre nawodnienie! Polecam wody średnio- i wysokomineralizowanej, które są bogate w składniki mineralne jak np. wapń czy magnez. A dobrze nawodniony organizm, to i dobrze nawodniona, bardziej elastyczna, świeża i niewysuszona skóra.

Co poza dietą w łuszczycy jest ważne?

  1. Ograniczenie stresu w życiu i nauka radzenia sobie z nim
  2. Odpowiednia ilość i jakość snu
  3. Medytacja
  4. Joga
  5. Akupunktura
  6. Dbanie o higienę życia codziennego, ubrań, które nosimy, czystość pomieszczeń, w których mieszkamy, przebywamy.

Terapia, psycholog, psychosomatyka

Dla wielu osób bardzo pomocna może być wizyta u psychologa, terapeuty. Często osoby z łuszczycą zamykają się w sobie, unikają kontaktu z otoczeniem, wstydzą się swojego wyglądu. Wiele takich osób ma depresje, żyje w przewlekłym stresie. A uporanie się ze swoimi emocjami, zaakceptowanie siebie, redukcja stresu, nauka radzenia sobie z nim jest skutecznym wsparciem w łuszczycy. Natomiast w psychosomatyce łuszczyca jest związane z konfliktem separacji, rozdzielenia, poczuciem izolacji. Przykładem może być rozwód, separacja, rozstanie, koniec związku, tęsknota za dziećmi, które zostały z drugim rodzicem.

Suplementacja w łuszczycy

  1. Witamina D3 – ma ogromny wpływ na wszystkie funkcje organizmu i przy każdej jednostce chorobowej powinno zadbać się o jej prawidłowy poziom.
  2. Cynk – wykazuje działanie lecznicze w chorobach skórnych, przyspiesza gojenie się ran, zmniejsza stan zapalny, a także jest potrzebny do prawidłowej pracy układu odpornościowego oraz hormonalnego.
  3. Selen – działa przeciwzapalnie i wzmacniająco.
  4. Kwasy tłuszczowe omega 3 – działają przeciwzapalnie.
  5. NAC – przekształca się w glutation, wspomaga odtruwanie i oczyszczanie organizmu.
  6. Magnez – działa kojąco na układ nerwowy, a często nadmierny stres powoduje lub nasila istniejące zmiany skórne.
  7. Ostropest, sylimaryna – działa przeciwzapalnie, wspiera pracę i regenerację wątroby.
  8. Witamina z grupy B – wspierają układ nerwowy i skórę.
  9. Witaminy A, C, E – antyoksydanty, silne przeciwutleniacze, wzmacniają odporność, pomagają w walce z infekcjami, działają przeciwzapalnie.
  10. Probiotyki – tak jak już dawno powiedziano „wszystkie choroby zaczynają się w jelitach”, więc i w przypadku problemów skórnych trzeba zadbać o prawidłową pracę mikroflory jelitowej.
  11. Aloes – do stosowania bezpośrednio na skórę, działa nawilżająco, łagodząco, przeciwzapalnie.
  12. Olej z czarnuszki – przeczytaj o nim więcej w tym artykule.

Łuszczyca a stres

Łuszczycę bardzo może nasilać stres. Zresztą jak większość chorób. I chodzi tu nie tylko o stres psychiczny, ale i fizyczny, każdego rodzaju. Stres zaburza pracę układu odpornościowego, hamuje jego funkcje, wzmaga zużycie składników odżywczych oraz pogarsza kondycję jelit. Z drugiej też strony osoby chore na łuszczycę stresują się z powodu swojego wyglądu, stanu swojej skóry, zamykają się w sobie i unikają kontaktu z ludźmi. W ten sposób powstaje błędne koło. Stres nasila łuszczycę, a łuszczyca powoduje stres. W jednym z badań podkreślono: „Choroby skóry, takie jak łuszczyca, mogą znacząco wpłynąć na samopoczucie pacjenta, poczucie własnej wartości i dobre samopoczucie. Łuszczyca jest wieloczynnikowym stanem zapalnym, który wykracza poza fizyczne objawy doświadczane przez pacjentów. Łuszczyca wpływa na wszystkie aspekty jakości życia, w tym elementy fizyczne, psychologiczne, społeczne, seksualne i zawodowe.”

Dieta w łuszczycy – podsumowanie

Leczenie łuszczycy farmakologią, różnymi kremami, środkami itp. nie pomoże Ci za wiele, jeśli Twój organizm będzie karmiony kiepskim jedzeniem. Kiedy dobrze odżywisz organizm, dostarczysz mu wiele witamin, minerałów i innych potrzebnych składników odżywczych, to dużo lepiej będzie sobie radził z chorobą. Natomiast niezdrowy styl życia może nasilać procesy zapalne, pogarszać przebieg choroby i wpływać na skuteczność leczenia. Z tego względu naprawdę warto wprowadzić powyższe zasady do swojego jadłospisu i codziennego życia. A następnie sumiennie się ich trzymać i być cierpliwym. Efekty nie będą widoczne nagle, po kilku dniach czy nawet tygodniach. Ale naprawdę warto poczekać.

Umów się na konsultację ze mną

Jeśli masz różne problemy zdrowotne, zaburzenia gospodarki cukrowej, hormonalnej, pogorszone samopoczucie, czujesz, że potrzebujesz pomocy i wsparcia, możesz umówić się na wstępną konsultację ze mną. Razem dokładnie przeanalizujemy Twoją sytuację zdrowotną, objawy i samopoczucie. Wspólnie znajdziemy przyczyny problemów, ustalimy, co warto zrobić, w którą stronę iść. Wprowadzimy odpowiednie działania.

Bibliografia:
1. Wasiluk D., Ostrowska L., Stefańska E.: „Czy odpowiednia dieta może być pomocna w leczeniu łuszczycy zwykłej?” Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2012
2. Neneman A., Adamski Z.: „Aspekty kliniczne i epidemiologiczne zaburzeń ogólnoustrojowych u chorych na łuszczycę. Forum Medycyny Rodzinnej 2009”
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8745893
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17553036
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16343026
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3801168/
7. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3542430/
8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18216477

Dołącz do rozmowy

4 komentarze

  1. Wrzuc w Google luszczyca a celiakia. Ponieważ mam w rodzinie chorobę duringa zaczęłam czytać o celiaki. Poczytajcie w wnioski wyciągnięcie sami. Mam luszczyce od 60 lat obecnie mam 69lat. Jestem od pół roku na diecie bezglutenowej wyszło mi w badaniach uczulenie na zyto. Pozbyłam się luszczycy.

    1. Łuszczyca i celiakia to choroby autoimmunologiczne, więc mogą występować razem i często występują. Wtedy dieta bezglutenowa pod kątem łuszczycy też jest bardzo pomocna.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Cześć!

Nazywam się Marta. Jestem dietetykiem i psychodietetykiem. Jako dietetyk specjalizuję się w pracy z kobietami z różnego rodzaju problemami hormonalnymi, jak np. zaburzenia miesiączkowania, problemy z płodnością, PCOS, niedoczynność tarczycy, Hashimoto, insulinooporność, problemy z nadwagą i otyłością. Jako psychodietetyk naprawiam relację z jedzeniem i własnym ciałem. Pracuję z kobietami, które zmagają się z kompulsywnym objadaniem, zajadaniem emocji, stresu, objadaniem słodyczami.