Dziś chcę poruszyć niby prosty temat. Bo o Hashimoto i niedoczynności tarczycy mówi się bardzo dużo. Praktycznie każdy wie, o co chodzi. I właśnie z jednej strony wiele osób ogólnie wie, czym jest niedoczynność tarczycy, a czym jest Hashimoto. Jednak z drugiej strony wiele osób na choroby tarczycy mówi zamiennie, albo Hashimoto, albo niedoczynność. Też jak w wielu miejscach czyta się zalecenia żywieniowe, to są takie same dla niedoczynności tarczycy i Hashimoto. Czy słusznie? Hashimoto a niedoczynność tarczycy – czym się różni, a jakie są podobieństwa? Na co zwrócić uwagę? Co jest ważne w kontekście odżywiania i leczenia?
Zacznijmy może od początku i w kilku słowach przypomnę. Czym jest konkretnie niedoczynność tarczycy? A czym jest Hashimoto?
Z niedoczynnością tarczycy mamy do czynienia, gdy tarczyca produkuje niewystarczającą ilość hormonów tarczycy lub występuje oporność na działanie hormonów tarczycy na poziomie komórek. Przy czym przypominam i podkreślam. TSH nie jest hormonem tarczycy, to hormon przysadki mózgowej. Hormonami tarczycy są tyroksyna (T4) i trójjodotyronina (T3). Wyróżniamy wiele przyczyn niedoczynności tarczycy. Wśród nich przede wszystkim:
O ile część z tych przyczyn nie zależy od nas, to mamy ogromny wpływ na to ile jemy, jak jemy, jak radzimy sobie ze stresem i emocjami, jak wygląda nasz sen, odpoczynek, aktywność fizyczna. Zależy więc od nas sporo!
Zapalenia tarczycy typu Hashimoto jest chorobą autoimmunologiczną, inaczej określaną jako przewlekłe limfocytowe zapalnie tarczycy, które prowadzi do zniszczenia gruczołu tarczycowego. Wzięło swoją nazwę od nazwiska japońskiego lekarza Hakaru Hashimoto, który jako pierwszy opisał ją w 1912 r. Hashimoto ma podłoże autoimmunologiczne, co oznacza, że układ odpornościowy wytwarza przeciwciała, które atakują i niszczą organizm, w tym przypadku tarczycę i prowadzą do zaniku komórek pęcherzykowych gruczołu. Rozwija się powoli i przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów.
W początkowym okresie może wystąpić przemijająca, najczęściej łagodna nadczynność tarczycy. Następnie po krótko trwającym okresie eutyreozy pojawia się postępująca niedoczynność wynikająca ze zniszczenia w procesie autodestrukcji tkanki tarczycowej. Początkowy okres Hashimoto jest często określany, jako subkliniczna niedoczynność tarczycy, gdzie T4 i T3 jest w normie, a podwyższony jest poziom TSH. Następnie dochodzi do jawnej niedoczynności, stopniowego niszczenia tarczycy, wyczerpania się jej zdolności kompensacyjnych i niedoboru hormonów. W miarę przebiegu Hashimoto zasoby hormonalne stopniowo się wyczerpują na skutek postępującej destrukcji i dochodzi do rozwoju pełnoobjawowej niedoczynności tarczycy.
Tak naprawdę przyczyny Hashimoto można podzielić na 2 grupy, choć nie ma drugich bez pierwszych. Przy Hashimoto ważna jest predyspozycja genetyczna, czyli czynniki genetyczne związane z obecnością określonych genów. Tu jednak bardzo ważna jest epigenetyka, czyli to, jak nasz styl życia wpłynie na geny, na ich ekspresję, czyli przyczyny środowiskowe. Do czynowników środowiskowych zaliczamy:
W Hashimoto podobnie jest jak w niedoczynności tarczycy. Nie mamy wpływu na przyczyny genetyczne, ale mamy wpływ na to jak żyjemy, śpimy, jak jemy, jaki styl życia prowadzimy.
Hashimoto to jedna z najczęstszych przyczyn niedoczynności tarczycy. Dlatego tak często kobiety mają zarówno i Hashimoto, i niedoczynność tarczycy. Gdy w Hashimoto przeciwciała atakują i niszczą tarczycę, to z czasem prowadzi do rozwoju niedoczynności tarczycy.
Niedoczynność tarczycy i Hashimoto dotyczą tarczycy, są związane z tarczycą. Jednak Hashimoto to choroba o podłożu autoimmunologicznym, związana z układem odpornościowym. Od tego należy zacząć!
I warto dokładnie powiedzieć, czym różni się niedoczynność tarczycy od Hashimoto, ponieważ wiele osób wbrew pozorom ma problem z odróżnieniem tych chorób i pojęć. A to nie jest to jedno i to samo. Różnica jest znaczna i trzeba na to zwrócić uwagę podejmując odpowiednią terapię, leczenie, odżywianie.
Z niedoczynnością tarczycy mamy do czynienia, kiedy tarczyca wytwarza niedostateczną ilość hormonów i towarzyszą temu różne objawy jak np. tycie, nadmierne zmęczenie, wypadanie włosów, sucha skóra, problemy z pamięcią, uczucie zimna.
Natomiast Hashimoto jest chorobą autoimmunologiczną, kiedy to nasz układ odpornościowy wytwarza przeciwciała, które atakują i niszczą tarczycę. Mówiąc inaczej układ odpornościowy błędnie rozpoznaje własne komórki, traktuje je jak obce i niszczy je za pomocą produkowanych przeciwciał. Powstaje stan zapalny, który upośledza zdolność tarczycy do wytwarzania dostatecznej ilości hormonów.
Hashimoto jest jedną z najczęstszych przyczyn niedoczynności tarczycy, ale nie jedyną! Objawy są podobne jak w niedoczynności tarczycy. Jednak ważna rolę odgrywa tu praca układu odpornościowego. Hashimoto nie musi prowadzić do niedoczynności tarczycy. Nie można tego pomijać! Można mieć Hashimoto bez niedoczynności tarczycy. A też można mieć niedoczynność tarczycy z Hashimoto wywołaną właśnie Hashimoto. Ale też może być niedoczynność tarczycy niezwiązana z atakiem immunologicznym, gdzie przyczyny są inne. Hashimoto jest chorobą autoimmunologiczną, a niedoczynność tarczycy nie jest chorobą autoimmunologiczną. Można powiedzieć kolokwialnie, że sama niedoczynność jest chorobą „lepszą czy łatwiejszą”, ponieważ tutaj nie mamy problemów z układem odpornościowym.
W niedoczynności tarczycy skupiamy się na tarczycy a w Hashimoto na układzie immunologicznym. A gdy mamy niedoczynność tarczycy i Hashimoto to skupiamy się i na tarczycy, i na układzie odpornościowym.
Niedoczynność tarczycy objawia się na wiele różnych sposobów. Wyróżniamy tu m.in.:
I objawy Hashimoto są takie same, bardzo podobne do tych w niedoczynności tarczycy. Dodatkowo mogą wystąpić zaburzenia oddychania czy połykania, chrypka, a czasami nawet ból gardła.
I oczywiście to wszystko mogą być objawy niedoczynności tarczycy i Hashimoto. Jednak dodatkowo mogą to być objawy niedoborów poszczególnych witamin i składników mineralnych oraz dysfunkcji układu odpornościowego. Sprawdź sobie np. jakie są objawy niskiej ferrytyny i porównaj to z objawami niedoczynności tarczycy.
Dostarczając odpowiednią ilość składników odżywczych uzupełnisz niedobory, poprawisz pracę tarczycy i wesprzesz układ odpornościowy. A za tym idzie nasze dobre samopoczucie i stan zdrowia. Kiepskie odżywianie i niedobory składników odżywczych też negatywnie wpływają na tarczycę i na układ odpornościowy. Można tu powiedzieć uzupełniając niedobory upieczesz dwie, a nawet trzy pieczenie na jednym ogniu:
Uzupełnienie niedoborów = wsparcie układu odpornościowego + poprawa pracy tarczycy = poprawa wyników badań + lepsze samopoczucie.
To ważne, że te same niedobory mogą negatywnie wpływać i na tarczycę i na układ odpornościowy!
Odpowiednie, dobrze zbilansowane odżywianie jest ważne dla tarczycy i prawidłowego działania układu immunologicznego. A jak już wiesz Hashimoto to choroba autoimmunologiczna związana z układem odpornościowym. W odżywianiu ważne jest skupienie się na wspieraniu układu odpornościowego. Ważne jest zadbanie, żeby odżywianie było bogate w pokarmy zawierające przeciwutleniacze, które pomagają organizmowi kontrolować stres oksydacyjny i mają działanie przeciwzapalne. Natomiast należy ograniczyć produkty prozapalne, które wpływają na stany zapalne w organizmie człowieka. Dieta bogata w zbyt wiele prozapalnych składników odżywczych może zwiększać ryzyko przewlekłego stanu zapalnego i przyspieszać proces choroby zapalnej.
Ze względu na podłoże autoimmunologiczne choroby Hashimoto i stan zapalny toczący się w organizmie odżywianie powinno mieć charakter przeciwzapalny. Terapia dietetyczna Hashimoto koncentruje się na optymalnym odżywianiu i modulacji układu odpornościowego poprzez dietę przeciwzapalną. Przestrzeganie zaleceń żywieniowych z naciskiem na dietę przeciwzapalną i wspierającą suplementację pomaga osobom z niedoczynnością tarczycy i Hashimoto zmniejszyć zapotrzebowanie na leki, spowolnić przebieg choroby i uniknąć nawrotów.
Leki takie, jak Euthyrox, Letrox czy Novothyral zawierają hormony, których nasz organizm nie jest w stanie w ogóle wytwarzać lub w wystarczającej ilości. Stosujemy je w celu uzupełnienia hormonów. Sprawdzą się one w niedoczynności tarczycy czy u osoby z wyciętą tarczycą. Wtedy czasami są naprawdę konieczne i potrzebne. Jednak terapia hormonalna nie wyleczy samego Hashimoto, które jest chorobą autoimmunologiczną. Tu mamy problem z układem odpornościowym. Podawanie hormonów nie spowoduje zatrzymania produkcji przeciwciał. I żebyśmy dobrze się zrozumieli. Nie jestem przeciwniczką leków. Są one naprawdę czasami potrzebne i ratują życie. Jednak często też są nadużywane i stosowane niepotrzebnie. Dodatkowo żadnego z leków czy suplementów nie należy traktować jako złotego środka, pigułki rozwiązującej wszelkie problemy. Tu ważne zadbanie jest o całokształt, w tym bardzo ważna rolę odgrywa nasz styl życia i odżywianie.
Dołącz do kursu online o składnikach potrzebnych tarczycy. Ten kurs to taki przepis, receptura, która pokaże Ci, jak poradzić sobie z niedoczynnością tarczycy i Hashimoto. Naturalnie zadbać o Twoją tarczycę i układ odpornościowy. Dzięki przerobieniu kursu zobaczysz, jakie badania warto zrobić. Nauczysz się je czytać, będziesz wiedziała co i w jakich ilościach włączyć do diety, co suplementować. Nie czekaj z założonymi rękami. Weź swoje zdrowie w swoje ręce.
Masz wymienione objawy? Niedoczynność tarczycy? Hashimoto? Zaburzenia gospodarki hormonalnej, problemy z miesiączką, płodnością, PCOS? Umów się na wstępną konsultację ze mną. Dokładnie przeanalizujemy Twoją sytuację zdrowotną, objawy i samopoczucie. Wyznaczymy odpowiednie kierunki i wdrożymy właściwe dla Ciebie działania, żeby poprawić Twoje wyniki badań i samopoczucie 🙂
Nazywam się Marta. Jestem dietetykiem i psychodietetykiem. Jako dietetyk specjalizuję się w pracy z kobietami z różnego rodzaju problemami hormonalnymi, jak np. zaburzenia miesiączkowania, problemy z płodnością, PCOS, niedoczynność tarczycy, Hashimoto, insulinooporność, problemy z nadwagą i otyłością. Jako psychodietetyk naprawiam relację z jedzeniem i własnym ciałem. Pracuję z kobietami, które zmagają się z kompulsywnym objadaniem, zajadaniem emocji, stresu, objadaniem słodyczami.
Udało Ci się połączyć ze mną przez sieci społecznościowe?
Wszystkie treści zamieszczane na tym blogu służą celom wyłącznie edukacyjnym i nie zastąpią profesjonalnej porady lekarskiej. Autorka nie ponosi odpowiedzialności za sposób wykorzystywania informacji zawartych na stronie. Treści na blogu są moją pracą autorską. Zabraniam kopiowania ich w całości i we fragmentach bez odpowiedniej zgody i podania źródła. Na podstawie Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 nr 24 poz. 83).
