Na Facebooku i na Instagramie zrobiłam ankietę. Zadałam pytanie, czy wiecie czym jest ferrytyna? Wtedy ok. 65% osób odpowiedziało, że nie wie. Na konsultacjach jak rozmawiam z Pacjentkami, też wiele z nich nie wie, czym jest ferrytyna. Niestety wciąż wiele osób nigdy o niej nie słyszało. A jest ona bardzo ważnym parametrem diagnostycznym i trzeba o niej głośno mówić. Jako dietetyczka pracująca głównie z kobietami z niedoczynnością tarczycy i Hashimoto widzę jak, dużą rolę tu odgrywa. Niestety większość kobiet z chorobami tarczycy ma obniżone jej stężenie. Razem pracujemy nad podniesieniem poziomu ferrytyny, a tym samym poprawą stanu zdrowia. Dziś więc temat, jak podnieść poziom ferrytyny?
Żeby powiedzieć, czym jest ferrytyna, trzeba najpierw zacząć od żelaza. Żelazo jest składnikiem hemoglobiny (barwnik czerwonych krwinek) i mioglobiny (barwnik w mięśniach). Odgrywa ważną rolę w produkcji hormonów. Wchodzi w skład enzymów, które aktywnie regulują ich pracę. Od jego odpowiedniej ilości zależy produkcja serotoniny, dopaminy, melatoniny czy kortyzolu. Żelazo znajduje się w szpiku kostnym i czerwonych krwinkach, a także w wątrobie i śledzionie. Jest konieczne do transportu tlenu w naszym organizmie. Jego niedobory prowadzą do ograniczenia tlenu w komórkach.
Żelazo pełni ważną rolę w funkcjonowaniu naszego układu nerwowego, odporności oraz wzrostu, rozwoju i regeneracji tkanek. Bierze udział w syntezie neuroprzekaźników w mózgu oraz uczestniczy w produkcji i degradacji DNA i RNA. Jest współodpowiedzialne za tworzenie i regeneracje włókien kolagenowych i elastyny, które tworzą tkanki łączne, kości, skórę, włosy i paznokcie. Żelazo w wolnej postaci nie występuje we krwi, ponieważ byłoby niebezpieczne dla zdrowia organizmu. Jest wiązane do postaci transferyny i w ten sposób transportowane po organizmie. Natomiast magazynowane jest przede wszystkim w wątrobie w postaci ferrytyny. Więcej informacji na ten temat przeczytasz w artykule dotyczącym żelaza.
Ferrytyna jest magazynem, zapasem ustrojowym żelaza w komórkach. Jest syntetyzowana przez większość komórek w naszym organizmie. Ferrytyna chroni nas przed niekorzystnym wpływem nadmiaru żelazu oraz zabezpiecza na wypadek zwiększonego jego zapotrzebowania.
Ferrytyna pomaga nam zdiagnozować niedokrwistość z niedoboru żelaza. Utajonego niedoboru żelaza nie widać w morfologii, ani w poziomie żelaza we krwi. Żelazo w surowicy jest wynikiem tego, co aktualnie jesz i co się dzieje w Twoim organizmie. I bardzo często zdarza się taka sytuacja, że mamy w normie wynik żelaza we krwi, a obniżony poziom ferrytyny. Badając tylko samo żelazo nie wiedzielibyśmy o tym. Wynik badania samego żelaza to za mało! Zawsze powinno się je łączyć z ferrytyną. Tak samo, jak badanie samego TSH to za mało. Zawsze należy badać cała trójkę tarczycową, czyli TSH, FT4, FT3.
Dodatkowo ferrytyna odgrywa bardzo ważną rolę we wzroście włosa. Wpływa na podziały komórkowe w mieszku włosowym, odpowiada za grubość włosa i kondycje łodygi. Na ten temat jest cały artykuł.
Wartości referencyjne dla ferrytyny są dość szerokie i różne. W dużej mierze zależy to od laboratorium. W każdym mogą być różne normy. Przeciętnie wahają się od 10 do 200 ng/mI. Jednak dla zachowania prawidłowego stanu zdrowia nie wystarczy, że wynik będzie tylko w normie laboratoryjnej. Ferrytyna powinna być na odpowiednim, optymalnym dla zdrowia poziomie. Jest to ważne również dla skóry, włosów i paznokci.
Wynik powyżej 40 ng/ml – poziom, który jest potrzebny, aby zminimalizować wypadanie włosów.
Wynik powyżej 70 ng/ml – poziom, który jest konieczny, aby włosy zaczęły odrastać.
Poziom 90-110 ng/ml – optymalny poziom dla osób z niedoczynnością tarczycy i chorobami autoimmunologicznymi.
Ostatnio też pojawiło się nowe, ważne badanie, które przedstawiło, że minimalny poziom ferrytyny to 50 ng/ml.
Odpowiedni poziom ferrytyny jest ważny dla prawidłowej pracy tarczycy. Aż ok. 60% osób z niedoczynnością tarczycy ma anemię z niedoboru żelaza. I tu badamy właśnie nie tylko żelazo, ale i ferrytynę. Odpowiedni poziom żelaza jako też zapasu jest ważny, ponieważ jest składnikiem peroksydazy tarczycowej, która bierze udział w syntezie hormonów tarczycy. Niedobór ferrytyny wpływa na hamowanie aktywności peroksydazy tarczycowej, wzrost poziomu TSH i przeciwciał, a także spadek konwersji hormonów tarczycy. Ferrytyna jest potrzebna do prawidłowego wykorzystania T3 i przenoszenia jej do jąder komórkowych.
Niedobór ferrytyny jest ściśle związany z niedoborem żelaza. Tak naprawdę objawy niedoboru ferrytyny są takie same, jak objawy niedoboru żelaza. Wyróżnia się tu:
Podstawą podniesienia poziomu ferrytyny jest znalezienie przyczyny jej niskiego poziomu. A przyczyn może być bardzo dużo. Wyróżnia się tu m.in.:
Podniesienie poziomu ferrytyny to po prostu podniesienie poziomu żelaza. Gdy będziesz dostarczać odpowiednie ilości żelaza, to będzie odkładało się ono jako zapas w postaci ferrytyny. Na pewno trzeba zająć się tutaj zająć wyeliminowaniem przyczyny, o których była mowa powyżej. Aby podnieść poziom ferrytyny należy zwrócić uwagę na:
Dodatkowo dobrze jest łączyć produkty zawierające żelazo niehemowe z hemowym. Połączenie zwierzęcych źródeł żelaza z źródłami roślinnymi, może zwiększyć stopień wchłaniania żelaza z tych drugich. W ten sposób można zyskać podwójnie – dostarczyć żelazo hemowe, które wchłania się łatwiej oraz zwiększyć absorpcję żelaza niehemowego z roślin.
Z racji tego, że ferrytyna to magazyn żelaza, jego zapas, to odbudowywanie ferrytyny może trwać czasami bardzo długo, nawet kilka miesięcy. Zwłaszcza, gdy są problemy z układem pokarmowym, żołądkiem, jelitami, czy obfitymi miesiączkami. Wtedy należy zacząć od tego, żeby uregulować te problemy. Ważne jest tu cierpliwe, systematyczne, konsekwentne działanie, bo tylko to przyniesie efekty. Nie wolno się poddawać po 2-3 miesiącach, gdy jeszcze nie widać efektów.
Z suplementacją żelaza należy bardzo uważać. Jest to jeden z tych składników mineralnych, którego nadmiar może być toksyczny i szkodliwy. Żelazo może odkładać się w tkankach miękkich, w tym takich narządach jak wątroba, serce, trzustka, gruczoły endokrynne i może doprowadzić do ich uszkodzenia. Suplementacja żelazem może być toksyczna dla komórek naszego organizmu – niszczy śluzówkę żołądka, indukuje stres oksydacyjny, może powodować peroksydację lipidów i uszkadzanie DNA. Dodatkowo preparaty z żelazem dwuwartościowym mogą barwić zęby. Te żelazo wchodzi w reakcję z siarkowodorem wydzielanym przez obecne w płytce nazębnej bakterie beztlenowe. Po przyjęciu takiego preparatu trzeba dobrze wypłukać jamę ustną. Z kolei preparaty z żelazem trójwartościowym nie barwią zębów, ale gorzej się przyswajają.
Podczas przyjmowania żelaza kolor stolca może zmienić się na czarny lub szary. Jest to normalny objaw pod warunkiem, że nie widać w nim śladów krwi. Wtedy należy zaprzestać stosowania suplementów i udać się do lekarza. Dodatkowo wielu Pacjentów w czasie suplementacji żelazem odczuwa nieprzyjemne dolegliwości. Mogą się pojawić mdłości, bóle brzucha, zaparcia, biegunki, wymioty, nudności, ponieważ zmniejsza się motoryka jelit. Trzeba wtedy pić bardzo dużo wody. U dzieci nadmierna podaż żelaza może negatywnie wpływać na wzrost, odporność i funkcje poznawcze.
Jeśli już suplementujesz żelazo pamiętaj, że może ono zaburzać wchłanianie wielu substancji i powinno być przyjmowane na czczo 1h przed posiłkiem lub 2h po posiłku. Zwróć na to uwagę, jeśli przyjmujesz Euthyrox lub Letrox.
Jeśli nie zmagasz się ze znacznym niedoborem ferrytyny, to wyniki najlepiej wyregulować za pomocą dobrze dobranej diety. Należy postawić na produkty bogate w żelazo w połączeniu z substancjami ułatwiające jego przyswajanie, a ograniczyć produkty, które upośledzają jego wchłanianie.
Ferrytyna jest także białkiem fazy ostrej. Podniesiony poziom ferrytyny występuje w przypadku stanów zapalnych, infekcjach, chorobach nowotworowych i zaburzeniach funkcji wątroby. Dodatkowo może wskazywać na zbyt wysoki poziom żelaza w wyniku hemochromatozy. Nadmiar ferrytyny objawia się ogólnie złym samopoczuciem, zaburzeniami pracy przewodu pokarmowego i bólami stawów.
Dodatkowo kurs zawiera przepisy na pyszne, proste i szybkie posiłki bogate w żelazo! W kursie znajdziesz zestaw 25 przepisów na posiłki bogate w żelazo i substancje wspierające jego wchłanianie. Każdy przepis zawiera:
Jest to świetna praktyka i edukacja w jednym. Dzięki temu samodzielnie nauczysz się bilansować posiłki, zobaczysz, jak to robić dobrze. Dodatkowo wzbogacisz swoje menu w pyszne potrawy. Posiłki nie będą wymagające i czasochłonne w przygotowaniu. Sprawdź kurs!
Nazywam się Marta. Jestem dietetykiem i psychodietetykiem. Jako dietetyk specjalizuję się w pracy z kobietami z różnego rodzaju problemami hormonalnymi, jak np. zaburzenia miesiączkowania, problemy z płodnością, PCOS, niedoczynność tarczycy, Hashimoto, insulinooporność, problemy z nadwagą i otyłością. Jako psychodietetyk naprawiam relację z jedzeniem i własnym ciałem. Pracuję z kobietami, które zmagają się z kompulsywnym objadaniem, zajadaniem emocji, stresu, objadaniem słodyczami.
Udało Ci się połączyć ze mną przez sieci społecznościowe?
Wszystkie treści zamieszczane na tym blogu służą celom wyłącznie edukacyjnym i nie zastąpią profesjonalnej porady lekarskiej. Autorka nie ponosi odpowiedzialności za sposób wykorzystywania informacji zawartych na stronie. Treści na blogu są moją pracą autorską. Zabraniam kopiowania ich w całości i we fragmentach bez odpowiedniej zgody i podania źródła. Na podstawie Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 nr 24 poz. 83).
Dziękuję za tak kompleksowe rozwinięcie tematu💚 Zastanawia mnie tylko jedna rzecz -jak to jest, że z jednej strony kakao i otręby zawierają sporo żelaza, a z drugiej – utrudniają jego wchłanianie?
Gdy mamy takie naturalne produkty jak np. kakao czy otręby, które zawierają jedno i drugie, to tu już po prostu „naturalny” produkt i z tym nie możemy nic zrobić. Takimi produktami nie warto się przejmować, po prostu zwracać uwagę na inne połączenia 😉
Dlaczego nie można podnieść poziomu ferrytyny suplementujac żelazo? Przecież nadmiar powinien iść do „magazynu” a nie odkładać się gdzieś tam i być toksyczny dla organizmu. Widzę tu jakąś sprzeczność. Organizm czerpie zapasy żelaza z magazynu, gdy podaż codzienna jest niska a już nie odkłada do tegoż magazynu, gdy podaż jest większa? Przecież w tym przypadku odbudowanie zapasów polega na odkładaniu nadmiaru?
Można podnieść poziom ferrytyny suplementując żelazo. Też będzie się odkładało na zapasy. Tylko w suplemencie jest często bardzo wysoka dawka. I przy długiej suplementacji w wysokich dawkach działa toksycznie na organizm i powoduje też często liczne problemy z układem pokarmowym. Gdy ktoś ma bardzo niską ferrytynę to stosuje się suplementację na pewien okres czasu, tylko nie jest to rozwiązanie długoterminowe. Objawowe. Dzięki suplementacji ferrytyna może się podnieść, ale jeśli odstawimy suplementację, nie znajdziemy przyczyny niskiej ferrytyny, nie zadbamy o odżywianie, to wrócimy do punktu wyjścia. Żelazo jest niezbędne, potrzebne, ale w zbyt dużych dawkach i zbyt długo przyjmowane jest toksyczne.
A co w przypadku jeśli poziom żelaza jest ponad normę (nieznacznie, ale jednak przekracza), a ferrytyna na poziomie 12 ?
Będę bardzo wdzięczna za jakąś sugestię. Jestem na etapie poszukiwań lekarza, którzy spojrzy całościowo na moje wyniki. Pozdrawiam!
Ferrytyna 12 świadczy o utajonej anemii. Warto poszukać przyczyny, dlaczego jest tak nisko i uzupełnić diagnostykę. Sprawdzić tez inne parametry jak np. transferynę, witaminę B12, kwas foliowy, morfologię, tarczycę, przyjrzeć się układowi pokarmowemu, żołądkowi, jelitom. Ważne, żeby poszukać przyczyny.
Bardzo dziękuję za wskazówki i pozdrawiam!
Witam, co jeśli ferrytyna jest około 6, co to oznacza i jak ją podnieść?
Ferrytyna 6 jest zdecydowanie za nisko. Może świadczyć o utajonej anemii i wyczerpanych zapasach żelaza. O tym jak skutecznie podnieść poziom ferrytyny opowiadam w moim kursie „Jak skutecznie podnieść poziom ferrytyny?”: https://apetytnazycie.com.pl/jak-skutecznie-podniesc-poziom-ferrytyny/
Dobry wieczór. Czy jest jakiś sposób żeby skutecznie obniżyć ferytyne?
Wysoki poziom ferrytyny może świadczyć o stanie zapalnym w organizmie. To białko fazy ostrej. Warto więc poszukać przyczyny, dlaczego ferrytyna jest wysoko.
Witam żelazo mam w normie ferrytyna też ale jest na poziomie 18 czy to za nisko?
Zdecydowanie za nisko. Warto, żeby była min. 50. Zachęcam do przeczytania tego artykułu: https://apetytnazycie.com.pl/jaki-jest-dobry-poziom-ferrytyny/
Witam. Czy to możliwe, żeby po 6 tyg zażywania Sorbifer ferrytyna wzrosła z 6 do 43. A następnie, po 2.5 tyg przerwy z Sorbiferem, spadła do 23? Czy wynik 43 mógł być zawyżony np koncem infekcji? Co dziwne, hemoglobina z 12.8 wzrosła do 14,1 w czasie, kiedy żelazo nie było zażywane. Każdy lekarz co innego mówi. Dziękuję z góry zs odp i pozdrawiam.
Możliwe, żeby ferrytyna wzrosła po suplementacji, a po jej odstawieniu spadła. Często tak się dzieje, że suplementacja pomaga na chwilę, a jak się ją odstawi, to wyniki znów się pogarszają. Tu kluczowe jest znalezienie przyczyny niskiej ferrytyny i zadbanie o podstawy, fundament. Infekcja, też mogła się przyczynić przez chwilę do zaburzonych wyników, zwłaszcza, jeśli była to jakaś poważna infekcja, gdy np. CRP lub OB też były podniesione.
Dodaj komentarz